Văn 8 - Bài 6: Cô bé bán diêm của An-đéc-xen
I/ Đọc – Tìm hiểu chung.
1/ Tác giả.
- An-đéc-xen (1805-1875) là nhà văn nổi tiếng của Đan Mạch.
2/ Tác phẩm.
- Văn bản được trích trong truyện ngắn “ Cô bé bán diêm” (1845).
3/ Đọc- hiểu chú thích.
4/ Tóm tắt:
5/ Bố cục: 3 phần.
+ P1: Từ đầu……cứng đờ: Giới thiệu hoàn cảnh của cô bé bán diêm.
+ P2: Tiếp …..Thượng đế: Các lần quẹt diêm và các mộng tưởng của cô bé.
+ P3: Còn lại: Một cảnh tượng thương tâm.
II/ Đọc- Hiểu văn bản
1/ Hình ảnh cô bé bán diêm
a/ Hoàn cảnh:
- Mẹ mất, bà nội hiền hậu qua đời, sống với một ông bố khó tính và luôn đánh đập em.
- Sống chui rúc trong một xó tối tăm.
- Đi bán diêm để kiếm sống.
=> Nghèo khổ, bất hạnh, đáng thương.
b/ Hình ảnh cô bé bán diêm
- Thời gian: Đêm giao thừa.
- Không gian: Ngoài đường, tuyết rơi, rét dữ dội, đường phố vắng lặng.
- Trời giá rét >< em thì đầu trần, đi chân đất.
- Ngoài đường tối đen >< mọi nhà sáng rực ánh đèn.
- Bụng em đói >< trong sực nức mùi ngỗng quay.
NT: Nghệ thuật tương phản, đối lập
=> Tình cảnh đói, rét, khổ sở. Em thật cô độc, nhỏ nhoi, tội nghiệp.
2/ Thực tế và mộng tưởng qua những lần quẹt diêm.
* Lần quẹt diêm thứ nhất:
- Ngồi trước lò sưởi rực hồng, vì em đang rét
=> ước mong được sưởi ấm trong mái nhà thân thuộc.
- Diêm tắt thì mưa tuyết, rét mướt lại trở lại
* Lần quẹt diêm thứ hai:
- Phòng ăn có đồ đạc quý và ngỗng quay, vì em đang đói
=> Mong ước được ăn ngon trong mái nhà thân thuộc
- Diêm tắt chí còn 4 bức tường và lạnh lẽo.
* Lần quẹt diêm thứ ba:
- Cây thông nô-en và những ngôi sao trên trời, ví đó là đêm Nôen
=> Mong được vui đón nô-en trong ngôi nhà của mình.
- Diêm tắt tất cả đều biến mất.
* Lần quẹt diêm thứ tư:
- Bà nội hiện về , vì bà là người thương em nhất
=> Mong được mãi mãi ở cùng bà và mong được che chở, yêu thương.
- Diên tắt bà nội cũng biến mất.
=> Là những mong ước chân thành, chính đáng, giản dị của em
NT: sắp đặt song song, đối lập giữa thực tế và mộng tưởng
=> Làm nổi bật mong ước hạnh phúc chính đáng của em bé bán diêm và thân phận bất hạnh của em
* Lần quẹt diêm thứ năm:
- Em muốn níu giữ bà ở lại
=> Cái chết đã giải thoát cho em khỏi đói rét đau buồn.
3. Cái chết của cô bé bán diêm
- Một em gái có đôi má hồng, đôi môi đang mỉm cười, em đã chết vì giá rét trong đêm giao thừa=> Chết trong niềm hạnh phúc
=> Số phận hoàn toàn bất hạnh, đáng thương
=> Phê phán, lên án xã hội hoàn toàn thờ ơ, lạnh lùng, thiếu tình thương với nỗi bất hạnh của người nghèo.