Văn 8 - Bài 3: Tức nước vỡ bờ - Ngô Tất Tố
I/ Đọc- Tìm hiểu chung.
1/ Tác giả:
- Ngô Tất Tố (1893- 1954) quê ở Đông Anh - Hà Nội.
- Là nhà văn xuất sắc của trào lưu văn học hiện thực trước cách mạng.
- Ông nổi tiếng ở nhiều lĩnh vực sáng tác: viết văn, viết báo, dịch thuật…
- Là nhà văn của nông thôn.
- Sự nghiệp sáng tác đồ sộ
2/ Tác phẩm:
- “ Tắt đèn” là tác phẩm tiêu biểu nhất của nhà văn.
- Đoạn trích trích từ chương XVIII của tác phẩm.
3/ Đọc- hiểu chú thích:
4/ Đại ý: Sự tàn ác bất nhân của bọn cai lệ. Sự phản kháng mạnh mẽ của chị Dậu
II/ Đọc – Hiểu văn bản.
1/ Nhân vật tên cai lệ.
- Sầm sập tiến vào với roi song, tay thước, dây thừng.
- Gõ đầu roi xuống đất thét, quát.
- Cười mỉa mai: Anh ta lại sắp phải gió….
- Trợn ngược hai mắt quát: Mày nói cho cha mày nghe đấy à….
- Đòi dỡ cả nhà chị Dậu.
- Đòi trói cổ anh Dậu.
- Bịch mấy bịch vào ngực chị Dậu.
NT: Khắc họa tính cách nhân vật qua hành động, cử chỉ, lời nói…
=> Là một tên tay sai chuyên nghiệp với bản chất thô lỗ, cục cằn, hung bạo, dã man, tàn ác, không chút nhân tính.
=> đại diện cho chế độ thực dân phong kiến tàn bạo, bất nhân
=> - Nghệ thuật miêu tả
-Cai lệ là nhân vật thuộc bộ máy chính quyền thực dân nửa p/k đại diện cho giai cấp thống trị tàn ác bất nhân
2/ Nhân vật chị Dậu.
- Nấu cháo, chăm sóc anh Dậu, xót xa khi chồng đau yếu.
=> Thương chồng, thương con hết mực
- Thái độ nhẫn nhục, chịu đựng: Nhà cháu, van xin tên cai lệ….
- Khi bị đánh: Xưng tôi, liều mạng cự lại, túm cổ cai lệ ấn dúi ra cửa….xông vào cự lại người nhà lí trưởng…..
NT: ngôn ngữ, hành động,
=> Là người phụ nữ mộc mạc, hiền dịu, sống khiêm nhường, biết nhẫn nhục nhưng không yếu đuối. Chị có sức sống mãnh liệt, tinh thần phản kháng quyết liệt
- "Tức nước vỡ bờ" => chân lí " có áp bức có đấu tranh".
3. Giá trị nghệ thuật của văn bản:
- Khắc hoạ tính cách nhân vật
- Ngôn ngữ kể chuyện hấp dẫn
- Miêu tả linh hoạt sinh động
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật
Tạo tình huống truyện có tính kịch “tức nước vỡ bờ”
Kể truyện miêu tả nhân vật sinh động
2. Ý nghĩa
Với cảm quan nhạy bén nhà văn Ngô Tất Tố đã phản ánh hiện thực về sức phản kháng mãnh liệt chống lại áp bức của những người nông dân hiền lành