Ngữ văn lớp 8 - Bài 18: Viết đoạn văn trong văn bản thuyết minh
I/ Đoạn văn trong văn bản thuyết minh.
1. Ví dụ.
2. Nhận xét:
* Đoạn văn a:
- Đoạn văn có 5 câu; câu nào cũng có từ nước .
Mục đích: Là từ quan trọng thể hiện chủ đề của đoạn văn.
- Chủ đề của đoạn văn được thể hiện ở câu chủ đề - câu 1; tập trung vào cụm từ thiếu nước sạch nghiêm trọng.
- Câu 1 giới thiệu khái quát vấn đề thiếu nước ngọt trên thế giới.
- Câu 2 cho biết tỉ lệ nước ngọt ít ỏi so với tổng lượng nước trên trái đất.
- Câu 3 giới thiệu sự mất tác dụng của phần lớn lượng nước ngọt.
- Câu 4 giới thiệu số lượng ngưòi khổng lồ thiếu nước ngọt.
- Câu 5 dự báo tình hình thiếu nước.
* Đoạn văn không phải là miêu tả, kể, biểu cảm, nghị luận mà là đoạn thuyết minh.
* Mối quan hệ giữa các câu với nhau rất chặt chẽ;
Câu 1: Nêu chủ đề khái quát. Các câu 2, 3, 4 giới thiệu cụ thể những biểu hiện của sự thiếu nước. Câu 5 dự báo sự việc trong tương lai.
* Đoạn văn b:
- Gồm 3 câu.Người được nhắc đến là Phạm Văn Đồng
- Chủ đề là giới thiệu về đ/c Phạm Văn Đồng. Cụm từ trung tâm Phạm Văn Đồng
- Câu 1 Giới thiệu về Phạm Văn Đồng: Nhà cách mạng và nhà văn hoá.
- Câu 2 giới thiệu quá trình hoạt động và những cương vị lãnh đạo của ông.
- Câu 3 quan hệ với Chủ Tịch Hồ Chí Minh.
* Đây là đoạn văn giới thiệu-thuyết minh về một danh nhân, một con người nổi tiếng.
3.Kết luận:
Cần xác định các ý lớn, mỗi ý viết thành một đoạn văn.
II/ Sửa lại các đoạn văn thuyết minh chưa chuẩn.
1.Ví dụ.
2.Nhận xét:
* Đoạn văn a.
Giới thiệu dụng cụ học tập: Chiếc bút bi
Yêu cầu tối thiểu là:
+ Nêu rõ chủ đề.
+ Cấu tạo, công dụng.
+ Cách sử dụng..
- Nhược điểm của đoạn văn là: Không rõ chủ đề; chưa có công dụng; các ý lộn xộn; thiếu mạch lạc.
Cần sửa lại tách 3 phần; cấu tạo, công dụng, sử dụng.
* Đoạn văn b.
Nhược điểm ở đoạn văn là: Các câu gượng gạo, lộn xộn.
3. Kết luận:
- Khi viết đoạn văn cần trình bày rõ chủ đề, tránh lẫn ý.
- Các ý phải được sắp xếp theo thứ tự của sự vật, nhận thức, diễn biến...