Bài 10: Tương tác gen và tác động đa hiệu của gen
Bài 1 (trang 45 SGK Sinh học 12):
Hãy giải thích các mối quan hệ giữa gen và tính trạng sau đây và cho biết kiểu quan hệ nào là chính xác hơn:
- Một gen quy định một tính trạng.
- Một gen quy định một enzim / protein.
- Một gen quy định một chuỗi polipeptit.
Phát biểu "một gen quy định một chuỗi polipeptit là chính xác hơn cả:
- Một protein có thể gồm nhiều chuỗi polipeptit khác nhau cấu tạo nên (cùng quy định).
- Một tính trạng có thể được quy định bởi nhiều loại protein khác nhau.
- Một gen có thể tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau.
Bài tập 2 trang 45 SGK Sinh học 12
Trong một thí nghiệm, người ta cho cây hoa đỏ lai với cây hoa trắng và thu được F1, cho toàn hoa đỏ. Cho các cây F1 tự thụ phấn, người ta thu được các cây F2 với tỉ lệ phân li kiểu hình là: 245 cây hoa trắng và 315 cây hoa đỏ. Hãy giải thích kết quả lai và viết sơ đồ lai từ thế hệ P tới F1 và F2.
Dựa vào kết quả F2 có tỉ lệ 245 trắng : 315 đỏ = 7 trắng : 9 đỏ ⇒ F2 có 16 tổ hợp kiểu gen tương ứng với 4 giao tử x 4 giao tử
⇒ F1 dị hợp 2 cặp gen
⇒ Tính trạng màu hoa do hai cặp gen quy định, theo quy luật tương tác bổ sung.
Quy ước:
A_B_ : hoa đỏ
A_bb , aaB_, aabb: hoa trắng
Ta có sơ đồ lai:
P: Cây hoa đỏ (AABB) x Cây hoa trắng (aabb)
F1: 100% hoa đỏ (AaBb)
F1: AaBb x AaBb
F2: 9A_B_ : 3A_bb : 3 aaB_ : 1 aabb
Bài 3 (trang 45 SGK Sinh học 12):
Hai alen thuộc cùng một gen có thể tương tác với nhau hay không? Giải thích.
Hai alen của cùng một gen có thể tương tác được với nhau:
- Trường hợp thứ nhất là một alen trội, một alen lặn hoàn toàn.
- Trường hợp thứ hai là một trội không hoàn toàn (cho tính trạng trung gian).
- Trường hợp thứ ba là cả 2 alen đồng trội.
Bài 4 (trang 45 SGK Sinh học 12):
Sự tương tác giữa các gen có mâu thẫn gì với các quy luật phân li của các alen hay không? Tại sao?
Sự tương tác giữa các gen không mâu thuẫn với các quy luật của Menđen vì tương tác gen là sự tác động qua lại giữa các sản phẩm của gen, không phải bản thân các gen.
Tương tác gen không phủ nhận học thuyết Menđen mà chỉ mở rộng thêm học thuyết Menđen.
Bài 5 (trang 45 SGK Sinh học 12):
Hãy chọn phương án trả lời đúng.
Thế nào là gen đa hiệu?
A. Gen tạo ra nhiều loại mARN.
B. Gen điều khiển sự hoạt động của các gen khác.
C. Gen mà sản phẩm của nó có ảnh hưởng đến nhiều tính trạng khác nhau.
D. Gen tạo ra sản phẩm với hiệu quả rất cao.
Một gen có thể tác động đến sự biểu hiện của nhiều tính trạng khác nhau được gọi là gen đa hiệu
⇒ Đáp án C