Bài 20: Tạo giống mới nhờ công nghệ gen

Bài 20: Tạo giống mới nhờ công nghệ gen

I. Công nghệ gen

Khái niệm công nghệ gen: Công nghệ gen là quy trình tạo ra những tế bào hoặc sinh vật có gen bị biến đổi hoặc có thêm gen mới. Các bước cần tiến hành trong kỹ thuật chuyển gen:

·    Tạo ADN tái tổ hợp:

– ADN tái tổ hợp là thể truyền có gắn đoạn gen cần chuyển.

– Thể truyền thực chất là 1 p.tử ADN nhỏ có khả năng nhân đôi độc lập với hệ gen của tế bào cũng như có thể gắn vào hệ gen của tế bào. – Thể truyền thường dùng là plasmit của vi khuẩn, ADN virút đã được biến đổi.

·    Đưa ADN tái tổ hợp vào trong tế bào nhận: Có thể dùng muối CaCl2 hoặc xung điện để làm dãn màng sinh chất của tế bào để ADN tái tổ hợp dễ dàng đi qua màng.

·    Phân lập dòng tế bào chứa ADN tái tổ hợp:

– Thường phải dùng gen đánh dấu để nhận biết tế bào có chứa ADN tái tổ hợp để phân lập các tế bào đó rồi nhân lên.

– Tế bào nhận thường là vi khuẩn E.coli.

 

II. Ứng dụng công nghệ gen trong tạo giống biến đổi gen

1. Khái niệm sinh vật biến đổi gen

– Là sinh vật mà hệ gen của nó đã được con người làm biến đổi cho phù hợp với lợi ích của mình.

– Một số cách làm sinh vật biến đổi gen là: Đưa thêm 1 gen lạ vào, làm biển đổi gen đã có sẵn, loại bỏ hoặc làm bất hoạt 1 gen nào đó.b. Một số thành tựu tạo giống biến đổi gen

2. Tạo động vật chuyển gen:

– Lấy trứng ra khỏi con vật rồi cho thụ tinh trong ống nghiệm.

– Tiêm gen cần chuyển vào hợp tử và nuôi hợp tử phát triển thành phôi.

– Cấy phôi vào tử cung con cái khác để nó mang thai và đẻ bình thường → con vật biến đổi gen.

3. Tạo giống cây trồng biến đổi gen: Chuyển gen trừ sâu từ vi khuẩn vào cây bông tạo được giống bông kháng sâu hại.

4. Tạo dòng vi sinh vật biến đổi gen: Chuyển gen tổng hợp hooc môn insulin của người vào vi khuẩn → Vi khuẩn sản xuất hooc môn insulin làm thuốc chữa bệnh tiểu đường.