Bài 9: Quy luật phân li độc lập

Điều kiện nghiệm đúng cho quy luật phân li độc lập của Menđen là: Các cặp alen quy định các tính trạng khác nhau nằm trên các cặp NST tương đồng khác nhau thì sẽ phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử và sự tổ hợp ngẫu nhiên của các giao tử trong quá trình thụ tinh tạo nên các biến dị tổ hợp.

Lời giải:

Điều kiện cần có để khi lai các cá thể khác nhau về hai tính trạng ta thu được đời con có tỉ lệ phân li kiểu hình xấp xỉ 9: 3: 3: 1 là:

• Bố mẹ phải dị hợp tử về 2 cặp gen ⇒ 16 tổ hợp giao tử (9: 3: 3: 1). Tỉ lệ phân li 9: 3: 3: 1 chẳng qua là tích của tỉ lệ (3: 1) X (3: 1).
• Có hiên tượng trội lặn hoàn toàn
• Số lượng cá thể con lai phải lớn
• Các cá thể có kiểu gen khác nhau phải có sức sống như nhau
• Quá trình phân li của các giao tử trong quá trình giảm phân là đồng đều không có đột biến

Dựa vào kết quả lai phân tích hoặc ở đời F2 ta có thể biết được hai gen nằm trên 2 nhiễm sắc thể nếu tỉ lệ kiểu hình ớ lai phân tích là 1: 1: 1: 1 hoặc ở F2 là 9: 3: 3: 1.

Ví dụ:  P1: hoa kép, đỏ x hoa đơn, trắng
F2: 9 đỏ, kép : 3 đỏ, trắng: 3 đơn, kép: 1 đơn, trắng
đỏ là trội hoàn toàn so vơi trắng
kép là trội hoàn toàn so với đơn
⇒ kết quả di truyền riêng rẽ:
đỏ : trắng = 3: 1
kép : đơn = 3: 1
⇒ kết quả di truyền chung: 9: 3: 3: 1= (3: 1) x (3: 1) = tích các kết quả di truyền riêng rẽ

Trên thực tế không thể tìm được 2 người có kiểu gen giống hệt nhau (trừ trường hợp sinh đôi cùng trứng) vì số lượng biến dị tổ hợp do một cặp bố mẹ có thể sản sinh ra là rất lớn (2²³ × 2²³ = 2⁴⁶ kiểu hợp tử khác nhau).

Gợi ý trả lời bài 5

Nội dung quy luật: “Các cặp nhân tố di truyền quy định các tính trạng khác nhau phân li độc lập trong quá trình hình thành giao tử”

→ Quy luật phân li độc lập thực chất nói về sự phân li độc lập của các alen trong quá trình giảm phân.

⇒ Đáp án D