THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH

THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH

THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH

I. MỤC ĐÍCH, YÊU CẦU CỦA THAO TÁC LẬP LUẬN PHÂN TÍCH:

- Phân tích là chia nhỏ đối tượng thành các yếu tố, bộ phận để xem xét một cách kĩ càng nội dung, hình thức và mối quan hệ bên trong cũng như bên ngoài của chúng, nêu lên bản chất của đối tượng.

 - Mục đích của phân tích là làm sáng tỏ ý kiến, quan niệm nào đó.

 - Yêu cầu:

   + Phân tích bao giờ cũng gắn liền với tổng hợp.

   + Phân tích bao giờ cũng kết hợp giữa nội dung và hình thức.Đó là bản chất của thao tác phân tích trong văn nghị luận.

II. CÁCH PHÂN TÍCH:

Gợi ý:

* Ngữ liệu ở mục I:

- Phân tích dựa trên cơ sở quan hệ nội bộ trong bản thân đối tượng: Làm sáng rõ những biểu hiện về nhân cách bẩn thỉu, bần tiện của Sở Khanh.

- Phân tích kết hợp chặt chẽ với tổng hợp: Từ việc phân tích nổi bật những biểu hiện bẩn thỉu, bần tiện mà khái quát lên giá trị hiện thực của nhân vật này - bức tranh về nhà chứa, tính đồi bại trong xã hội đương thời.

* Ngữ liệu (1) ở mục II:

- Phân tích theo quan hệ nội bộ của đối tượng: Đồng tiền vừa có tác dụng tốt, vừa có tác dụng xấu (sức mạnh tác oai tác quái).

- Phân tích theo quan hệ kết quả - nguyên nhân:

  + Nguyễn Du chủ yếu vẫn nhìn về mặt tác hại của đồng tiền (kết quả).

  + Vì một loạt hành động gian ác, bất chính do đồng tiền chi phối... (giải thích nguyên nhân)

- Phân tích theo quan hệ nguyên nhân - kết quả: Phân tích sức mạnh của đồng tiền à Thái độ phê phán, khinh bỉ của Nguyễn Du khi nói đến đồng tiền.

      Trong quá trình lập luận, phân tích luôn gắn liền với khái quát tổng hợp: Từ chỗ nêu lên được sức mạnh của đồng tiền, thái độ hành xử của các tầng lớp xã hội đối với đồng tiền, tác giả kết lại bằng cách đồng tình với thái độ của Nguyễn Du đối với xã hội đó.

* Ngữ liệu (2) ở mục II:

- Phân tích theo quan hệ NN-KQ: Bùng nổ dân số (NN)  sự ảnh hưởng đến đời sống con người (KQ)

     -Phân tích theo quan hệ ni b ca đối tượng-các nh hưởng xâu ca vic bùng n dân s đến con người:

      +Thiếu lương thực thực phẩm

      +Suy dinh dưỡng suy thoái nòi giống

      +Thiếu việc làm thất nghiệp

    -Phân tích kết hp cht ch vi khái quát tng hp: Bùng nổ dân số  ảnh hưởng đến nhiều mặt đời sống => Dân số càng gia tăng thì chất lượng cuộc sống càng giảm.

  Có một số cách phân tích thông dụng sau:

      - Phân tích căn cứ vào mối quan hệ nội bộ của đối tượng.

      - Phân tích theo các mối quan hệ: Nguyên nhân - kết quả; Kết quả - nguyên nhân; quan hệ giữa đối tượng với các đối tượng liên quan (liên hệ đối chiếu).

      - Phân tích theo sự đánh giá chủ quan của người lập luận.

      Phân tích cần đi sâu vào từng yếu tố, từng khía cạnh, song cần đặc biệt lưu ý đến quan hệ giữa chúng với nhau trong chỉnh thể toàn vẹn, thống nhất.