Ngữ văn lớp 8 - Bài 12: Các phương pháp thuyết minh

I/ Tìm hiểu các phương pháp thuyết minh.

1/ Quan sát, học tập, tích lũy tri thức để làm bài văn thuyết minh( 10’)

- Cây dừa Bình Định: tri thức về sự vật, kiến thức xã hội.

- Huế: tri thức văn hoá, thiên nhiên.

- Tại sao lá cây lại có màu xanh lục: tri thức khoa học sinh học

- Khởi nghĩa Nông Văn Vân: tri thức lịch sử.

- Con giun đất: tri thức khoa học sinh học.

=> Chính xác, khoa học và đúng với thực tế.

=> Phải quan sát, tích luỹ kinh nghiệm. Vai trò của quan sát, tích luỹ tri thức là rất quan trọng.

2/ Phương pháp thuyết minh

a/ Phương pháp nêu định nghĩa, giải thích.

- Sử dụng từ: “ là” sau từ đó người ta cung cấp kiến thức khái quát về đối tượng.

- Chúng nằm ở đầu văn bản, đầu đoạn và có vai trò giới thiệu về đối tượng. Những câu này nêu đặc điểm, công dụng của đối tượng. Mỗi đối tượng có nhiều cách định nghĩa khác nhau tuỳ theo mục đích thuyết minh.

b/ Phương pháp liệt kê.

- Trình bày lần lượt, cụ thể, rõ ràng, chính xác nhiều đặc điểm, tính chất của đối tượng, sự vật.

c/ Phương pháp nêu ví dụ.

- “ Ở Bỉ…….500 đô la”: => Thuyết phục người đọc giúp người đọc tin vào những điều người viết đã cung cấp là có thật.

d/ Phương pháp dùng số liệu.

- Đưa ra các số liệu chính xác, rõ ràng cho những thông tin đã đưa ra để làm sáng tỏ các thông tin đó.

e/ Phương pháp so sánh.

- Giúp người đọc hình dung cụ thể, rõ ràng hơn về sự vật, đối tượng được thuyết minh.

g/ Phương pháp phân loại, phân tích.

*  Ghi nhớ SGK

 II. Luyện tập

Bài tập 1:

a. Kiến thức khoa học: Tác hại của khói thuốc lá đối với sức khoẻ và cơ chế di truyền giống nòi của con người.

b. Kiến thức về xã hội: tâm lí lệch lạc của một số người coi hút thuốc lá là lịch sự.

Bài tập 2:

a. Phương pháp so sánh: so sánh với AIDS, với giặc ngoại sâm.

b. Phương pháp phân tích: tác hại của ni-cô-tin, của khí các bon.

c. Phương pháp nêu số liệu: số tiền mua một bao 555, số tiền phạt ở Bỉ.