Ngữ Văn lớp 7 - Tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Chú thích:
- Tục ngữ là câu nói dân gian ngắn gọn, ổn định, có nhịp điệu, hình ảnh, đúc kết những bài học của nhân dân về:
+ Quy luật của thiên nhiên.
+ Kinh nghiệm lao động sản xuất.
+ Kinh nghiệm về con người và xã hội.
- Những bài học kinh nghiệm về quy luật thiên nhiên và lao động sản xuất là nội dung quan trọng của tục ngữ.
*Phương thức biểu đạt: Trữ tình
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1. Tục ngữ về thiên nhiên
Câu 1 : Đêm tháng năm chưa nằm đã sáng
Ngày tháng mười chưa cười đã tối
Nghệ thuật: - Vần lưng, phép đối, nói quá
Nội dung: Tháng năm đêm ngắn, tháng mười đêm dài – Giúp con người chủ động về thời gian, công việc trong những thời điểm khác nhau
Câu 2: Mau sao thì nắng, vắng sao thì mưa
- Đêm sao dày dự báo ngày hôm sau sẽ nắng, đêm không sao báo hiệu ngày hôm sau sẽ mưa
=> Nắm trước thời tiết để chủ động công việc
Câu 3 : Ráng mỡ gà, có nhà thì giữ
- Khi chân trời xuất hiện sắc màu vàng thì phải coi giữ nhà ( sắp có bão)
Câu 4 : Tháng bảy kiến bò, chỉ lo lại lụt
- Kiến ra nhiều vào tháng bảy âm lịch sẽ còn lụt nữa – vẫn phải lo đề phòng lũ lụt sau tháng bảy âm lịch
2. Tục ngữ về lao động sản xuất
Câu 5: Tấc đất , tấc vàng
- Đất quí như vàng – giá trị của đất đôi với đời sống lao động sx của con người nông dân
Câu 6: Nhất canh trì, nhị canh viên, tam canh điền .
- Nuôi cá có lãi nhất, rồi đến làm vườn, rồi làm ruộng => muốn làm giàu, cần đến phát triển thuỷ sản
Câu 7 : Nhất nước, nhì phân, tam cần, tứ giống
- Trong nghề làm ruộng, cần đảm bảo đủ 4 yếu tố thì lúa tốt, mùa màng bội thu
Câu 8: Nhất thì , nhì thục
- Thứ nhất là thời vụ, thứ 2 là đất canh tác => trong trồng trọt phải đủ 2 yếu tố thời vụ và đất đai
III. Tổng kết :
1. Nghệ thuật :
- Sử dụng cách diễn đạt ngắn gọn, cô đúc.
- Sử dụng kết cấu diễn đạt theo kiểu đối xứng, nhân quả, hiện tượng và ứng xử cần thiết.
- Tạo vần nhịp cho câu văn dễ nhớ, dễ vận dụng.
2. Nội dung:
- Không ít câu tục ngữ về thiên nhiên và lao động sản xuất là những bài học quý giá của nhân dân ta.