Ngữ Văn lớp 7 - Tiếng gà trưa ( Xuân Quỳnh )
I. GIỚI THIỆU CHUNG:
1. Tác giả:
- Nguyễn Thị Xuân Quỳnh: (1942 – 1988) Quê Hà Đông Hà Nội 2, là nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ cứu nước.
- Thơ Xuân Quỳnh giản dị tinh tế mà sâu sắc, thường viết về những tình cảm gần gũi, bình dị trong đời sống gia đình, biểu lộ những rung cảm chân thành, những khát vọng cao đẹp.
2. Tác phẩm:
- Hoàn cảnh sáng tác: thời kỳ đầu của cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, in trong tập thơ Hoa Dọc Chiến Hào (1968).
- Thể thơ : Ngũ ngôn có biến cách.
II. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN
1.Tiếng gà trưa thức dậy tình cảm làng quê
Tiếng gà trưa nghe :
+ Xao động nắng trưa
+ Bàn chân đở mỏi
+ Gọi về tuổi thơ
-> Điệp ngữ, từ ngữ biểu cảm
=>Tình làng quê gắn bó thân thiết
2. Tiếng gà trưa khơi dậy những kỷ niệm ấu thơ:
* Hình ảnh con gà mái với những quả trứng hồng.
-> Vẻ đẹp tươi sáng đầm ấm bình dị, con người gắn bó với gia đình, làng quê.
* Hình ảnh người bà :
- Lời bà mắng yêu à Tình cảm chân thật, giản dị sâu sắc bà dành cho cháu.
- Cách bà chăm chút quả trứng
….khum soi
……chắt chiu
-> Từ ngữ gợi tả, gợi cảm
=> Người bà thôn quê chịu thương, chịu khó.
- Nỗi lo của bà: ….Gà toi
Mong trời đừng sương
Bán gà -> Cháu được quần áo mới
=> Sự chắt chiu, lo toan của bà đem niềm vui cho cháu .
* Tuổi thơ gắn liền với niềm vui bé nhỏ trong trẻo ở gia đình, làng quê. Tình bà cháu ấm áp, sâu nặng.
3. Những suy tư gợi lên từ tiếng gà trưa
* Suy tư về hạnh phúc trẻ thơ :
- Tiếng gà èquần áo mới ègiấc ngủ
* Suy tư về cuộc chiến đấu hôm nay:
- Cháu chiến đấu vì :
+ Lòng yêu tổ quốc
+ Xóm làng
+ Bà
+ Tiếng gà
+ Ổ trứng hồng
-> Điệp ngữ, từ gợi cảm
=>Tình cảm yêu thương kính trọng biết ơn bà, Tình yêu quê hương đất nước rộng lớn ,sâu sắc, cao cả.
III. Tổng kết
1. Nghệ thuật:
- Sử dụng hiệu quả điệp ngữ: Tiếng gà trưa, có tác dụng nối mạch cảm xúc, gợi nhắc kỉ niệm lần lượt hiện về.
- Viết theo thể 5 tiếng phù hợp với việc vừa kể vừa bộc lộ tâm tình.