Ngữ Văn lớp 7 - Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ( Nguyễn Ái Quốc )

Ngữ Văn lớp 7 - Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ( Nguyễn Ái Quốc )

I. Tác giả - Tác phẩm: 

1. Tác giả:

- Nguyễn Ái Quốc ( 1890 - 1969 ): Là tên gọi trước của Hồ Chí Minh

2. Tác phẩm:

- "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu" là truyện ngắn trong tập truyện kí Nguyễn Ái Quốc, viết bằng tiếng Pháp đầu những năm 20 của thế kỷ XX tại Pháp
- Đoạn trích kể về trò lố thứ tư, trò lố cuối cùng của toàn quyền Va-ren bày ra nhằm đề cao bản thân và nước Pháp nhưng lại là trò cười cho thiên hạ
*Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu đến "Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù": Va-ren và lời hứa chăm sóc cho Phan Bội Châu
- Đoạn 2: Tiếp theo đến "Không hiểu Phan Bội Châu": Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu
- Đoạn 3: Còn lại: Thái độ của Va-ren với Phan Bội Châu

II. Đọc - hiểu văn bản:

1. Va-ren trước khi gặp Phan Bội Châu:

- Va-ren nhận lời chăm sóc Phan Bội Châu nhưng không phải do hắn tự nguyện mà sức ép của công luận Pháp ở Đông Dương
- Biểu hiện:
+ "Nửa chính thức hứa": có thể thay đổi
+ Thời gian: "chăm sóc ấy vào lúc nào và ra sao" -> có sự lưỡng lự, không toàn tâm chuẩn bị
+ "Chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị" -> lo cho sự ổn định của mình trước tiên
=> Trò lố đầu tiên và sự thâm hiểm, xảo quyệt của Va-ren

2. Va-ren gặp Phan Bội Châu: 

- Tìm hiểu về bản chất đối lập của 2 nhân vật:
Va-ren Phan Bội Châu
- Phản bội giai cấp vô sản Pháp
- Bị đuổi ra khỏi tập đoàn
- Ruồng bỏ quá khứ, ruồng bỏ lòng tin, ruồng bỏ giai cấp của mình
=> Kẻ phản bội nhục nhã
- Hy sinh cả giai đình và của cải để xa lánh khỏi thấy mặt bọn cướp nước mình
- Luôn bị truy đuổi, nhử vào muôn nghìn cạm bẫy
- Bị kết án tử hình vắng mặt
=> Bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, được hai mươi triệu con người nô lệ tôn sùng
- Hành động của Va-ren:
+ "Tay phải giơ ra bắt tay Phan Bội Châu, tay trái nâng cái gông to kệch đang xiết chặt ông" -> vừa đấm vừa xoa, có ý sẽ trả tự do nhưng cũng cảnh báo Phan Bội Châu sẽ thất bại
+ Đưa ra lời hứa hão huyền
+ Lấy các tấm gương phản bội mà không bị trừng phạt để mua chuộc Phan Bội Châu
+ Lấy ví dụ bản thân 
-> Các chi tiết có chọn lọc, hình thức đối thoại đơn phương
=> Phản ánh con người Va-ren là một tên bịp bợm, một kẻ phản bội, thực dụng đê hèn đang thực hiện những trò lố bịch đáng cười

3. Hành động của Phan Bội Châu:

- Im lặng, thể hiện thái độ coi thường Va-ren
- Không khuất phục trước lời mời gọi lẫn đe dọa đó
-> Nghệ thuật đối lập tương phản
=> Khắc họa Phan Bội Châu là con người yêu nước, chính trực. Không vì cái lợi mà bán rẻ lương tâm và không bị khuất phục trước kẻ thù

III. Tổng kết: 

*Ghi nhớ: Bằng giọng văn sắc sảo, hóm hỉnh và khả năng tưởng tượng, hư cấu, Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu (Phần được học) đã khắc họa được hai nhân vật có tính cách đại diện cho hai lực lượng hoàn toàn đối lập nhau ở nước ta thời Pháp thuộc. Va-ren: Gian trá, lố bịch, đại diện cho thực dân Pháp phản động ở Đông Dương. Phan Bội Châu: kiên cường, bất khuất, xứng đáng là "Bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập", tiêu biểu cho khí phách dân tộc Việt Nam