Ngữ Văn lớp 7 - Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu ( Nguyễn Ái Quốc )
I. Tác giả - Tác phẩm:
1. Tác giả:
- Nguyễn Ái Quốc ( 1890 - 1969 ): Là tên gọi trước của Hồ Chí Minh2. Tác phẩm:
- "Những trò lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu" là truyện ngắn trong tập truyện kí Nguyễn Ái Quốc, viết bằng tiếng Pháp đầu những năm 20 của thế kỷ XX tại Pháp- Đoạn trích kể về trò lố thứ tư, trò lố cuối cùng của toàn quyền Va-ren bày ra nhằm đề cao bản thân và nước Pháp nhưng lại là trò cười cho thiên hạ
*Bố cục: 3 đoạn
- Đoạn 1: Từ đầu đến "Phan Bội Châu vẫn bị giam trong tù": Va-ren và lời hứa chăm sóc cho Phan Bội Châu
- Đoạn 2: Tiếp theo đến "Không hiểu Phan Bội Châu": Cuộc chạm trán giữa Va-ren và Phan Bội Châu
- Đoạn 3: Còn lại: Thái độ của Va-ren với Phan Bội Châu
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Va-ren trước khi gặp Phan Bội Châu:
- Va-ren nhận lời chăm sóc Phan Bội Châu nhưng không phải do hắn tự nguyện mà sức ép của công luận Pháp ở Đông Dương- Biểu hiện:
+ "Nửa chính thức hứa": có thể thay đổi
+ Thời gian: "chăm sóc ấy vào lúc nào và ra sao" -> có sự lưỡng lự, không toàn tâm chuẩn bị
+ "Chỉ muốn chăm sóc đến khi nào yên vị" -> lo cho sự ổn định của mình trước tiên
=> Trò lố đầu tiên và sự thâm hiểm, xảo quyệt của Va-ren
2. Va-ren gặp Phan Bội Châu:
- Tìm hiểu về bản chất đối lập của 2 nhân vật:Va-ren | Phan Bội Châu |
- Phản bội giai cấp vô sản Pháp - Bị đuổi ra khỏi tập đoàn - Ruồng bỏ quá khứ, ruồng bỏ lòng tin, ruồng bỏ giai cấp của mình => Kẻ phản bội nhục nhã |
- Hy sinh cả giai đình và của cải để xa lánh khỏi thấy mặt bọn cướp nước mình - Luôn bị truy đuổi, nhử vào muôn nghìn cạm bẫy - Bị kết án tử hình vắng mặt => Bậc anh hùng, vị thiên sứ, đấng xả thân vì độc lập, được hai mươi triệu con người nô lệ tôn sùng |
+ "Tay phải giơ ra bắt tay Phan Bội Châu, tay trái nâng cái gông to kệch đang xiết chặt ông" -> vừa đấm vừa xoa, có ý sẽ trả tự do nhưng cũng cảnh báo Phan Bội Châu sẽ thất bại
+ Đưa ra lời hứa hão huyền
+ Lấy các tấm gương phản bội mà không bị trừng phạt để mua chuộc Phan Bội Châu
+ Lấy ví dụ bản thân
-> Các chi tiết có chọn lọc, hình thức đối thoại đơn phương
=> Phản ánh con người Va-ren là một tên bịp bợm, một kẻ phản bội, thực dụng đê hèn đang thực hiện những trò lố bịch đáng cười
3. Hành động của Phan Bội Châu:
- Im lặng, thể hiện thái độ coi thường Va-ren- Không khuất phục trước lời mời gọi lẫn đe dọa đó
-> Nghệ thuật đối lập tương phản
=> Khắc họa Phan Bội Châu là con người yêu nước, chính trực. Không vì cái lợi mà bán rẻ lương tâm và không bị khuất phục trước kẻ thù