Ngữ Văn lớp 7- Liệt kê

Ngữ Văn lớp 7- Liệt kê

1. Thế nào là phép liệt kê ?

a. Xét Ví dụ: Cấu tạo và ý nghĩa của các bộ phận trong câu (in đậm) có gì giống nhau?
" Bên cạnh ngài, mé tay trái, bát yến hấp đường phèn, để trong khay khảm, khói bay nghi ngút; tráp đồi mồi chữ nhật để mở, trong ngăn bàn đầy những trầu vàng, cau đậu, rễ tía, hai bên nào ống thuốc bạc, nào đồng hồ vàng, nào dao chuôi ngà, nào ống vôi chạm, ngoáy tai, ví thuốc, quản bút, tăm bông trông thích mắt [...] Ngoài kia, tuy mưa gió ầm ầm, dân phu rối rít, nhưng trong này xem chừng tĩnh mịch, nghiêm trang lắm [...] "

- Cấu tạo : Có mô hình cú pháp tương tự nhau

Bát yến hấp đường phèn … tráp đồi mồi chữ nhật để mở … nào ống thuốc bạc …. Nào dao chuôi ngà

- Về ý nghĩa : Chúng cùng nói về đồ vật  được bày biện trung quanh quan lớn

- Tác dụng: Làm nổi bật được sự xa hoa của viên quan

b. Kết luận :

- Sắp xếp nối tiếp hàng loạt từ hay cụm từ cùng loại để diễn tả được đầy đủ hơn, sâu sắc hơn những khía cạnh khác nhau của thực tế và tư tưởng, tình cảm .

*Tác dụng : Kích thích trí tưởng tượng và gây được ấn tượng sâu sắc cho người đọc , người nghe

2. Các kiểu liệt kê :

a. Xét Ví Dụ:

- Ví dụ 1: Về cấu tạo :
a) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần, lực lượng, tính mạng, của cải để giữ vững quyền tự do, độc lập.
b) Toàn thể dân tộc Việt Nam quyết đem tất cả tinh thần và lượng lực, tính mạng và của cải để giữ vừng quyền tự do, độc lập ấy

+ Ví dụ a: Liệt kê theo trình tự sự không theo từng cặp
+ Ví dụ b: Liệt kê theo  từng cặp  có quan hệ đi đôi ( quan hệ từ và )

- Ví dụ 2: Về ý nghĩa :
a) Tre, nứa, trúc, mai, vầu mấy chục loại khác nhau, nhưng cùng một mầm non mọc thẳng.
b) Tiếng Việt của chúng ta phản ánh sự hình thành và trưởng thành của xã hội Việt Nam và dân tộc Việt Nam, của tập thể nhỏ là gia đình, họ hàng, làng xóm và của tập thể lớn là dân tộc, quốc gia 

Ví dụ a:  câu thứ nhất có thể thay  đối thứ tự ( mà lô gíc ý nghĩa của câu không bị ảnh hưởng )

Ví dụ b: Không thể thay đổi thứ tự được vì các bộ phận liệt kê có sự tăng tiến về ý nghĩa

b. Kết luận:

- Về  cấu tạo : Liệt kê theo từng cặp và liệt kê không theo từng cặp

- Về ý nghĩa : Liệt kê tăng tiến và liệt kê không tăng tiến