Ngữ Văn lớp 7 - Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh)

Ngữ Văn lớp 7 - Ca Huế trên sông Hương (Hà Ánh Minh)

I. GIỚI THIỆU CHUNG:

1. Tác giả:

- Hà Ánh Minh, là nhà báo

2. Tác phẩm:

- Bút kí : Thể loại văn học ghi chép lại con người và sự việc mà nhà văn đã tìm hiểu, nghiên cứu cùng với những cảm nghĩ của mình nhằm thể hiện một tư tưởng nào đó.

- Ca Huế: dân ca Huế nói riêng và vùng Thừa Thiên - Huế nói chung. Ca Huế ở đây chỉ một sinh hoạt văn hóa độc đáo của cố đô Huế: người nghe và người hát cùng ngồi thuyền đi sông Hương; ca Huế thường diễn ra vào ban đêm và chủ yếu hát các làn điệu dân ca Huế

I. ĐỌC - HIỂU VĂN BẢN :

1. Đọc – tìm hiểu từ khó :

- Hoài vọng: tâm trạng mong chờ tha thiết một điều gì đó cao xa, khó đạt được
- Giang hồ: chỉ người đi nhiều nơi, nay đây mai đó
- Cặp sanh: nhạc khí cổ làm bằng hai thỏi gỗ cứng có đính cọc tiền đồng dùng để điểm nhịp
- Lưu thủy, kim tiền, xuân phong, long hổ: tên bốn khúc nhạc mở đầu đêm ca Huế
- Thiên Mụ: còn gọi là chùa Linh Mụ, ngôi chùa nổi tiếng nằm bên bờ sông Hương, phía Tây thành phố Huế

2. Tìm hiểu văn bản:

a. Bố cục: Chia làm 2 phần.

- Phần 1: Từ đầu đến "lí hoài nam" – Huế cái nôi của dân ca

- Phần 2: Tiếp theo đến hết – những đặc sắc của Huế

b. Phương thức biểu đạt:  Miêu tả, thuyết minh.

c. Phân tích :

Phần 1:  Huế – cái nôi của dân ca:

- Rất nhiều điệu hò trong lao động sx : Hò trên sông, lúc cấy, lúc cày, chăn tằm, trồng cây ..

- Nhiều điệu lí : lí hoài nam, lí hoài xuân …

=> Phép liệt kê, thể hiện được sự phong phú  về làn điệu, mang những nét đặc trưng của miền đất và tâm hồn Huế

Phần 2:  Đặc sắc của ca Huế:

+ Sự hình thành của ca Huế: Từ dòng ca nhạc dân gian và ca nhạc cung đình nhã nhạc trang trọng uy nghi.

+ Cách biểu diễn :

- Dàn nhạc: Đàn tranh, đàn nguyệt, tì bà, đàn bầu …

- Nam mặc áo dài the, quần thụng, đầu đội khăn xếp, nữ mặc áo dài, khăn đóng .

- Nhạc công : dùng nhiều ngón đàn trau chuốt

=> Dùng phép liệt kê, thể hiện sự thanh lịch, tinh tế, tính dân tộc cao trong biểu diễn

+ Cách thưởng thức: Trên thuyền, giữa dòng sông đêm trăng gió mát với tâm trạng chờ đợi rộn lòng => Dân dã và sang trọng

III. TỔNG KẾT:

- Ghi nhớ: Cố đô Huế nổi tiếng không phải chỉ có danh lam thắng cảnh và di tích lịch sử mà còn nổi tiếng bởi các làn điệu dân ca và âm nhạc cung đình. Ca Huế là một hình thức sinh hoạt văn hóa - âm nhạc thanh lịch và tao nhã; một sản phẩm tinh thần đáng trân trọng, cần bảo tồn và phát triển