Ngữ Văn lớp 6 - Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự

Ngữ Văn lớp 6 - Ngôi kể và lời kể trong văn tự sự

I. Ngôi kể và vai trò của ngôi kể trong văn tự sự

1. Đọc các đoạn văn

 Đoạn 1:
Vua và đình thần chịu thằng bé là thông minh, lỗi lạc. Nhưng vua vẫn còn muốn thử một lần nữa. Qua hôm sau, khi hai cha con đang ăn cơm, ở công quán, bỗng có sứ nhà vua mang tới một con chim sẻ, với lệnh bắt họ phải dọn thành ba cỗ thức ăn. Em bé nhờ cha lấy cho mình một cái kim may rồi đưa cho sứ giả, bảo: 
- Ông cầm lấy cái này về tâu đức vua xin rèn cho tôi một con dao để xẻ thịt chim
Vua nghe nói, từ đó mới phục hẳn

Đoạn 2:
Bởi tôi ăn uống điều độ và làm việc có chừng mực nên tôi chóng lớn lắm. Chẳng bao lâu, tôi đã trở thành một chàng dế thanh niên cường tráng. Đôi càng tôi mẫm bóng. Những cái vuốt ở chân, ở khoeo cứ cứng dần và nhọn hoắt. Thỉnh thoảng, muốn thử sự lợi hại của những chiếc vuốt, tôi co cẳng lên, đạp phanh phách vào các ngọn cỏ. Những ngọn cỏ gãy rạp, y như có nhát dao vừa lia qua. Đôi cánh tôi, trước kia ngắn hủn hoẳn, bây giờ thành cái áo dài kín xuống tận chấm đuôi. Mỗi khi tôi vũ lên, đã nghe tiếng phành phạch giòn giã.

2. Nhận xét

- Đoạn 1: Kể theo ngôi thứ 3

+ Dấu hiệu: Người kể dấu mình, không biết ai kể, nhưng người kể có mặt khắp nơi.

- Đoạn 2: Kể theo ngôi thứ nhất

+ Dấu hiệu: Xưng “tôi” -> Dế Mèn

- Người kể có thể trực tiếp kể ra  những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua, trực tiếp nói ra cảm tưởng , ý nghĩ , tình cảm của mình

* Tác dụng:

+ Điểm mạnh  -Ngôi 1 : tính chủ quan

                        -Ngôi 3 :Tính khách quan

+ Điểm yếu :-Ngôi 1 :Tính khách quan

                     -Ngôi 3 : Tính chủ quan

3. Ghi nhớ :      

- Ngôi kẻ là vị trí giao tiếp mà người kể chuyện sử dụng để kể chuyện
- Khi gọi các nhân vật bằng tên gọi của chúng, người kể tự giấu mình đi, tức là kể theo ngôi thứ ba, người kể có thể kể linh hoạt, tự do những gì diễn ra với nhân vật
- Khi tự xưng là " tôi " kể theo ngôi thứ nhất, người kể có thể trực tiếp kể ra những gì mình nghe, mình thấy, mình trải qua, có thể trực tiếp nói ra cảm tưởng, ý nghĩ của mình
- Để kể chuyện cho linh hoạt, thú vị, người kể có thể lựa chọn ngôi kể thích hợp
- Người kể xưng " tôi " trong tác phẩm không nhất thiết chính là tác giả.