Ngữ Văn lớp 6 - Con hổ có nghĩa

Ngữ Văn lớp 6 - Con hổ có nghĩa

I. Tìm hiểu chung

1. Đọc và giải thích từ khó  

- Nghĩa: lẽ phải, làm khuôn phép cư xử trong quan hệ giữa con người với nhau; theo từng hoàn cảnh, có thể mang nhiều nội dung cụ thể khác nhau như " tình cảm thủy chung", "tinh thần hi sinh vì sự nghiệp chung", ... ; ở đây là "lòng biết ơn"
- Bà đỡ: người phụ nữ làm nghề đỡ đẻ ( hộ sinh )
- Đông Triều: một huyện thuộc tỉnh Quảng Ninh
- Chúa rừng: con vật được coi là mạnh nhất ở rừng, có khi gọi là chúa sơn lâm; ở đây chỉ loài hổ
- Tiễn biệt: tiễn người đi xa
- Mỗ: từ phiếm chỉ, dùng trong trường hợp không muốn nêu tên thật.
- Lạng Giang: một huyện thuộc tỉnh Bắc Giang
- Thung lũng: dải đất trũng và kéo dài nằm giữa hai sườn núi
- Tiều: người đốn củi
- Quan tài: cái hòm để đặt người đã mất vào               

2. Thể loại

- Truyện trung đại Việt Nam: thể loại truyện văn xuôi chữ Hán đã ra đời có nội dung phong phú và thường mang tính chất giáo huấn, có cách viết không giống hẳn với truyện hiện đại. Ở đây vừa có loại truyện hư cấu, vừa có loại truyện gắn với kí, với sử. Cốt truyện hầu hết còn đơn giản. Nhân vật thường được miêu tả chủ yếu qua ngôn ngữ trực tiếp của người kể chuyện, qua hành động và ngôn ngữ đối thoại của nhân vật.

3. Bố cục

- Phần 1: Từ đầu … “ mới sống qua được” : Hổ trả nghĩa bà đỡ Trần

- Phần 2: Còn lại: Hổ với bác Tiều

II. Tìm hiểu văn bản

1. Hổ trả nghĩa bà đỡ

- Hổ cái sắp sinh con -> hổ đực đi tìm bà đỡ

- Lao tới cõng bà, chạy như bay xuyên qua bụi rậm, gai góc

-> Hành động khẩn trương, quyết liệt thể hiện tình cảm thân thiết của hổ đối với người thân

- Cõng bà, cầm tay bà , đào bạc tặng , vẫy đưôi tiến bà -> biết ơn

=> Hổ chung thuỷ, biết ơn người giúp đỡ mình.

2. Hổ trả nghĩa bác tiều

- Hổ bị hóc xương -> rất đau đớn, bất lực

- Bác tiều thò tay vào cổ lấy xương ra

=> Lòng nhân ái, gần gũi, yêu thương loài vật nhưng cũng rất can đảm

=> Đề cao ân nghĩa thuỷ chung

III. Tổng kết

-Lòng nhân ái( yêu thương loài vật, ngưòi thân)

-Tình cảm thủy chung có trước có sau

-Ân nghĩa  biết ăn ở tốt với người giúp đỡ mình