Lịch sử lớp 8 - Bài 7: Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

Lịch sử lớp 8 - Bài 7: Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX - đầu thế kỉ XX

I. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỷ XIX. Quốc tế thứ II 

1. Phong trào công nhân quốc tế cuối thế kỉ XIX

Vào 30 năm cuối  thế kỉ XIX. trong các nước tư bản Âu - Mĩ. mâu thuẫn giữa tư sản và vỏ sản ngày càng trở nên sâu sắc. Giai cấp công nhân đã tiến hành các cuộc đấu tranh chống lại mọi thủ đoạn áp bức của giai cấp tư sản. 

Ở Anh, nhiều cuộc bãi công lớn đã nổ ra, đặc biệt là cuộc đấu tranh của công nhân khuân vác Luân Đôn đã buộc chủ phải tăng lương (năm 1889).

Ờ Pháp, năm 1893 công nhân giành thắng lợi trong cuộc bầu cử Quốc hội. Ở Mĩ. đầu năm 1886 nhiều cuộc bãi công lớn nổ ra trong toàn quốc. Ngày 1 - 5 - 1880, hơn 350 000 công nhân đình công, xuống đường biểu tình đòi ngày làm 8 giờ. Cuộc đình công lan ra trên 11 000 nhà máy. xí nghiệp, hầm mỏ ; đặc biệt là cuộc biểu tình của 40 vạn công nhân Si-ca-gô. Tuy bị đàn áp, nhưng đã có 50 000 người được quyền làm việc 8 giờ/ngày. Từ năm 1869. ngày 1 - 5 trở thành ngày Quốc tế lao động.

Sự phát triển của phong trào công nhân cùng với ảnh hưởng sâu rộng của chủ nghĩa Mác dẫn tới sự thành lập các tổ chức chính trị độc lập của giai cấp công nhân ở mỗi nước.

- Năm 1875. Đảng Xã hội dân chủ Đức ra đời.

- Năm 1379, Đảng Công nhân Pháp được thành lập.

- Năm 1883, Nhóm Giải phóng lao động Nga hình thành.

2. Quốc tế thứ hai (1889-1914)

Sự ra đời của những tổ chức công nhân ở các nước đòi hỏi thành lập một tổ chức quốc tế mới thay thế cho Quốc tế thứ nhất.

Ngày 14 - 7 - 1889, kỉ niệm 100 năm ngày phá ngục Ba-xti, gần 400 đại biểu công nhân của 22 nước họp đại hội ở Pa-ri, tuyên bố thành lập Quốc tế thứ hai. Đại hội đã thông qua các nghị quyết quan trọng : sự cần thiết phải thành lập chính đảng của giai cấp vô sản ở mỗi nước ; đấu tranh giành chính quyền, đòi ngày làm 8 giờ và lấy ngày 1-5 hằng năm làm ngày đoàn kết và biểu dương lực lượng của giai cấp vô sản thế giới.

Hoạt động của Quốc tế thứ hai trải qua hai giai đoạn :

- Giai đoạn một (từ năm 1889 đến năm 1895): Dưới sự lãnh đạo của Ăng-ghen, Quốc tế thứ hai đã có những đóng góp quan trọng vào việc phát triển phong trào công nhân thế giới.

- Giai đoạn hai (từ năm 1895 đến năm 1914): Sau khi Ăng-ghen tử trận (1895), các đảng trong Quốc tế thứ hai không những xa rời đường lối đấu tranh cách mạng, thỏa hiệp với tư sản. không tích cực chống chiến tranh đế quốc, mà còn đẩy quần chúng nhân dán vào những cuộc chiến tranh vì quyền lợi của bọn đế quốc gãy chiến.

Khi Chiến tranh thế giới thứ nhất bùng nổ vào năm 1914, Quốc tế thứ hai đi đến chỗ phân hóa và tan rã. Các nghị quyết, tuyên ngôn chỉ còn là lời nói suông. Trên thực tế. các đảng của Quốc tế thứ hai, trừ Đảng Công nhân xã hội dân chủ Ngã, đều đã ủng hộ chính phủ tư sản quốc tế. Ngọn cờ đấu tranh cho sự nghiệp của giai cấp công nhân, cho sự thắng lợi của chủ nghĩa Mác, từ đây đã thuộc về Đảng Công nhân xã hội dân chủ Nga với lãnh tụ Lê- nin.

II  Phong trào công nhân Nga và cuộc cách mạng 1905 – 1907.

1. Lê-nin và việc thành lập Đảng Vô sản kiểu mới ở Nga.

- Lê-nin sinh 22/4/1870 trong gia đình tiến bộ. Thông minh, sớm tham gia phong trào cách mạng.

- Vai trò của Lê-nin:

+ Hợp nhất các tổ chức Mác-xit thành Hội liên hiệp đấu tranh giải phóng công nhân.

+ 7/1903 Đảng công nhân xã hội dân chủ Nga thành lập.

- Là Đảng vô sản kiểu mới vì:

+ Đấu tranh vì quyền lợi giai cấp công nhân, mạng tính giai cấp, tính chiến đấu triệt để.

+ Chống chủ nghĩa cơ hội, tuân thử theo nguyên lí chủ nghĩa Mác (đánh đổ Chủ nghĩa tư bản, xây dựng xã hội Xã hội chủ nghĩa).

+ Đảng dựa vào quần chúng nhân dân, lãnh đạo quần chúng làm cách mạng.

2. Cách mạng Nga 1905-1907.

a. Nguyên nhân.

+ Khủng hoảng kinh tế, chính trị

+ Hậu quả chiến tranh Nga – Nhật

b. Diễn biến.

+ 1905 - 1907: Ngày chủ nhật đẫm máu

+ Tháng 12 - 1905, khởi nghĩa vũ trang ở Matxcơva

+ Đến 1907, cách mạng chấm dứt

 - Ý nghĩa.

+ Đối với nước Nga: Giáng đòn chí tử vào nền thống trị của địa chủ tư sản, làm suy yếu chế độ Nga Hoàng, chuẩn bị cho cách mạng  1917.

+ Đối với thế giới: Ảnh hưởng đến phong trào giải phóng dân tộc ở các nước thuộc địa và phụ thuộc.

* Tính chất. Là cuộc cách mạng dân chủ tư sản.