Lịch sử lớp 8 - Bài 15: Cách mạng tháng Mười Nga và cuộc đấu tranh bảo vệ cách mạng (1917 - 1921)

I. Hai cuộc cách mạng ở nước Nga năm 1917.

1. Tình hình nước Nga trước cách mạng.

a. Chính trị:

- Trước cách mạng, nước Nga vẫn là một nước đế quốc quân chủ chuyên chế.

+ Năm 1914, tham gia vào cuộc chiến tranh đế quốc.

b. Kinh tế suy sụp.

+ Quân đội thiếu vũ khí và lương thực, liên tiếp thua trận và bị mất đất....

+ Nền kinh tế nông nghiệp lạc hậu thô sơ, lao động chính chủ yếu là phụ nữ.

c.  Xã hội: tồn tại những mâu thuẩn.

+ Nước Nga với các dân tộc.

+ Tư sản với Vô sản.

+ Phong kiến với nông dân.

2. Cách mạng tháng Hai năm 1917.

* Diễn biến.

- 23/2/1917, cuộc biểu tình của 9 vạn nữ công nhân Pê-tơ-rô-grát.

- 27/2/1917, Đảng Bôn-sê-vích lãnh đạo công nhân khởi nghĩa vũ trang.

- Chế độ Nga hoàng sụp đổ.

 * Kết quả:

- Chế độ quận chủ chuyên chế Nga hoàng bị lật đổ, thành lập hai chính quyền sông sông cùng tồn tại:

+ Xô Viết đại biểu công nhân, nông dân, binh lính...

+ Chính phủ lâm thời Tư sản, đại Tư sản.

 3. Cách mạng tháng Mười Nga năm 1917.

- Sau cách mạng tháng Hai, nước Nga tồn tại hai chính quyền song song cùng tồn tại.

- Trước tình hình đó, cần phải chấm dứt sự tồn tại hai chính quyền trong nước Nga.

 * Chuẩn bị khởi nghĩa:

+ Ngày 7/10 (20-10), Lê-nin rời Phần Lan về Pê-tơ-rô-grát trực tiếp chỉ đạo công việc.

+ Những đội cận vệ đỏ được thành lập.

+ Kế hoạch khởi nghĩa được vạch ra cụ thể, chu đáo.

* Diễn biến:

+ Đêm 24/10 (6-11) Lê-nin tại điện Xmô-nưi trực tiếp chỉ huy cuộc khởi nghĩa.

+ Đêm đó chiếm được Pê-trô-grát và bao vây cung điện Mùa Đông.

+ Đêm 25/10 (7-11), Cung điện Mùa Đông bị chiếm. Chính phủ Tư sản sụp đổ hoàn toàn.

+ Tiếp đó. khởi nghĩa giành thắng lợi ở Max-cơ-va và đến đầu 1918 cuộc khởi nghĩa giành thắng lợi trên toàn nước Nga.

 4. Ý nghĩa lịch sử.

- Cách mạng tháng Mười đã làm thay đổi hoàn toàn vận mệnh nước Nga. Lần đầu tiên những người lao động lên nắm chính quyền, xây dựng chế độ xã hội mới - chế độ xã hội chủ nghĩa, trên một đất nước rộng lớn.