Hóa học lớp 9 - Bài 29: Axit cacbonic và muối cacbonat

I. Axit cacbonic (H₂CO₃)

1. Trạng thái tự nhiên và tính chất vật lí.

- Nước tự nhiên và nước mưa có hoà tan khí CO₂.

2.Tính chất hoá học.

- H₂CO₃ là một axit yếu, dd H₂CO₃ làm quỳ tím chuyển thành màu đỏ nhạt.

- H₂CO₃ là một axít không bền bị phân huỷ thành CO₂ và H₂O

II. Muối cacbonat.

1. Phân loại:

2 loại

- Cacbonat trung hoà:

VD: CaCO₃, Na₂CO₃...

- Cacbonat axit:

VD: Ca(HCO₃)₂, NaHCO₃...

2. Tính chất của muối cacbonat.

a. Tính tan.

- Đa số muối cacbonat không tan trong nước trừ một số muối cacbonat của kim loại kiềm như Na₂CO₃, K₂CO₃...

- Hầu hết muối hyđrocacbonat tan trong nước như: Ca(HCO₃)₂, NaHCO₃

 b. Tính chất hoá học.

*Tác dụng với axit:

NaHCO₃+HClNaCl+CO₂+H₂O

NaCl+ HCl NaCl+CO₂+H₂O

  - Muối cacbonat tác dụng với dd axit mạnh hơn axit cacbonic tạo thành muối mới và giải phóng khí CO₂

*Tác dụng với dd bazơ:

K₂CO₃+Ca(OH)₂CaCO₃ +2KOH.

 *Chú ý:

- Muối hiđrocacbonat tác dụng với kiềm tạo thành muối trung hoà và nước.

NaHCO₃+ NaOH Na₂CO₃ + H₂O 

*Tác dụng với dd muối:

Na₂CO₃ + CaCl₂ CaCO₃+ 2NaCl

- Dung dịch muối cacbonat có thể tác dụng với 1 số dd muối khác tạo thành 2 muối mới

*Muối cacbonat dễ bị nhiệt phân huỷ

CaCO₃ CaO + CO₂

2NaHCO₃Na₂CO₃+H₂O+CO₂

3.Ứng dụng

- CaCO₃ để sản xuất vôi, xi măng, Na₂CO₃ để nấu xà phòng, thuỷ tinh, NaHCO₃ được dùng làm dược phẩm, hoá chất trong bình cứu hoả.

III.Chu trình cacbon trong tự nhiên.

-Trong tự nhiên luôn có sự chuyển hoá cacbon từ dạng này sang dạng khác. Sự chuyển hoá này diễn ra thường xuyên, liên tục và tạo thành chu trình khép kín.