Bài 44. Sinh sản vô tính ở Động Vật
SINH SẢN VÔ TÍNH Ở ĐỘNG VẬT
I. Khái Niệm Sinh Sản Vô Tính:
Sinh sản vô tính là hình thức sinh sản trong đó một cá thể sinh ra một hay nhiều cá thể mới có bộ NST giống hệt nó, không có sự kết hợp giữa tinh trùng và tế bào trứng.
II. Các Hình Thức Sinh Sản Vô Tính Ở Động Vật:
|
Hình thức sinh sản |
Đặc điểm |
Đại diện |
|
Phân đôi |
Dựa trên phân chia đơn giản TBC và nhân (bằng cách tạo ra eo thắt) |
ĐV đơn bào, giun dẹp |
|
Nảy chồi |
Dựa trên phân bào nguyên nhiễm nhiều lần để tạo ra một chồi con |
Bọt biển, ruột khoang |
|
Phân mảnh |
Dựa trên mảnh vụn vỡ của cơ thể, qua phân bào nguyên nhiễm để tạo ra cơ thể mới |
Bọt biển, giun dẹp |
|
Trinh sản |
Dựa trên phân chia tế bào trứng (không thụ tinh) theo kiểu nguyên phân nhiều lần tạo nên cá thể mới có bộ NST đơn bội |
Trứng thụ tinh → thành ong thợ và ong chúa. Không thụ tinh → ong đực (NST n) |
|
Điểm giống nhau |
- Tạo cá thể mới có bộ NST giống cơ thể ban đầu. - Có ở động vật thấp - Dựa trên cơ sở nguyên phân để tạo ra cơ thể mới (không có sự kết hợp giữa tinh trùng và TB trứng) |
|
III. Ưu Và Nhược Điểm Của Sinh Sản Vô Tính:
1. Ưu điểm:
- Cơ thể sống độc lập, đơn lẻ vẫn có thể tạo ra con cháu, vì vậy có lợi trong trường hợp mật độ quần thể thấp.
- Tạo ra các cá thể mới giống nhau và giống cá thể mẹ về măt di truyền.
- Tạo ra số lượng lớn con cháu giống nhau trong một thời gian ngắn
- Tạo ra các cá thể thích nghi tốt với môi trường sống ổn định, ít biến động, nhờ vậy quần thể phát triển nhanh.
2. Nhược điểm:
Tạo ra các thế hệ con cháu giống nhau về mặt di truyền. Vì vậy, khi điều kiện sống thay đổi, có thể dẫn đến hàng loạt cá thể bị chết, thậm chí toàn bộ quần thể bị tiêu diệt.
IV. Ứng Dụng
1. Nuôi mô sống
- Cách tiến hành: Tách mô từ cơ thể động vật và nuôi cấy trong môi trường đủ dinh dưỡng.
- Điều kiện: Vô trùng và nhiệt độ thích hợp
- Ứng dụng trong y học
2. Nhân bản vô tính
- Cách tiến hành
- Ý nghĩa của nhân bản vô tính đối với đời sống:
+ Nhân bản vô tính đối với động vật có tổ chức cao nhằm tạo ra những cá thể mới có bộ gen của cá thể gốc
+ Nhân bản vô tính để tạo ra các cơ quan mới thay thế các cơ quan bị bệnh, bị hỏng ở người)