BÀI 4: CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG DINH DƯỠNG THIẾT YẾU VÀ VAI TRÒ CỦA CHÚNG
CÁC NGUYÊN TỐ KHOÁNG DINH DƯỠNG THIẾT YẾU VÀ VAI TRÒ CỦA CHÚNG
I. Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây:
- Nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu là :
+ Nguyên tố mà thiếu nó cây không hoàn thành được chu trình sống.
+ Không thể thay thế được bởi bất kì nguyên tố nào khác.
+ Phải trực tiếp tham gia vào quá trình chuyển hóa vật chất trong cơ thể.
- Các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu gồm :
+ Nguyên tố đại lượng : C, H, O, N, P, K, S, Ca, Mg.
+ Nguyên tố vi lượng : Fe, Mn, B, Cl, Zn, Cu, Mo, Ni.
II. Vai trò của các nguyên tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu trong cây.
- Các nhân tố dinh dưỡng khoáng thiết yếu có vai trò:
+ Tham gia cấu tạo tế bào, tham gia cấu tạo chất sống.
+ Tham gia điều tiết quá trình trao đổi chất.
|
Các nguyên tố đại lượng |
Dạng mà cây hấp thụ |
Vai trò trong cơ thể thực vật |
|
Nito |
NH4+ và NO3- |
Thành phần của protein, axit nucleic |
|
Photpho |
H2PO4-, PO4- |
Thành phần của axit nucleic, ATP, coenzim |
|
Kali |
K+ |
Hoạt hóa enzim, cân bằng nước và ion, mở khí khổng |
|
Canxi |
Ca2+ |
Thành phần của thành tế bà và màng tế bào, hoạt hóa enzim |
|
Magie |
Mg2+ |
Thành phần của diệp lục, hoạt hóa enzim |
|
Lưu huỳnh |
SO42+ |
Thành phần của protein |
|
Các nguyên tố vi lượng |
Dạng mà cây hấp thụ |
Vai trò trong cơ thể thực vật |
|
Sắt |
Fe2+, Fe3+ |
Thành phần của xitocrom, tổng hợp diệp lục, hoạt hóa enzim |
|
Mangan |
Mn2+ |
hoạt hóa nhiều enzim |
|
Bo |
B4O72- |
Liên quan đến họat động của mô phân sinh |
|
Clo |
Cl- |
Quang phân li nước và cân bằng ion |
|
Kẽm |
Zn2+ |
Liên quan đến quang phân li nước và hoạt hóa enzim |
|
Đồng |
Cu2+ |
Hoạt hóa enzim |
|
Molipden |
MoO42+ |
Cần cho sự trao đổi nito |
|
Niken |
Ni2+ |
Thành phần của enzim ureaza |
III. Nguồn cung cấp các nguyên tố dinh dưỡng khoáng cho cây:
1. Đất là nguồn cung cấp chủ yếu các chất khoáng cho cây.
- Trong đất các nguyên tố khoáng tồn tại ở 2 dạng:
+ Không tan.
+ Hòa tan.
Cây chỉ hấp thụ các muối khoáng ở dạng hòa tan.
2. Phân bón cho cây trồng.
- Bón không hợp lí với liều lượng cao quá mức cần thiết sẽ:
+ Gây độc cho cây.
+ Ô nhiễm nông sản.
+ Ô nhiễm môi trường đất, nước…
Tùy thuộc vào loại phân, giống cây trồng để bón liều lượng cho phù hợp.