Bài 35: ĐỒNG VÀ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG

Bài 35: ĐỒNG VÀ HỢP CHẤT CỦA ĐỒNG

Phần 1. Tóm tắt lí thuyết .

A. ĐỒNG

I. Vị trí và cấu tạo: Kim loại chuyển tiếp, thuộc nhóm I_B, Chu kỳ 4, Số hiệu NT là 29, Kí hiệu Cu ->

Cấu hình e: 1s²2s²2p⁶3s²3p⁶3d¹⁰4s^1.hoặc: [Ar]3d¹⁰4s¹.Trong các hợp chất đồng có soh phổ biến là: +1; +2.

Cấu hình e của: Ion Cu⁺: [Ar]3d¹⁰ Ion Cu²⁺: [Ar]3d⁹

b. Cấu tạo của đơn chất:

- Đồng có BKNT nhỏ hơn kim loại nhóm I_A

- Ion đồng có điện tích lớn hơn kim loại nhóm I_A

- Kim loại đồng có cấu tạo kiểu mạng tinh thể lập phương tâm diện là tinh thể đặc chắc -> liên kết trong đơn chất đồng bền vững hơn.

3. Một số tính chất khác của đồng:

- BKNT: 0,128 (nm).

- BK các ion Cu²⁺: 0,076(nm); Cu⁺: 0,095 (nm)

- Độ âm điện: 1,9

- Năng lượn ion hóa I₁, I₂: 744; 1956 (KJ/mol)

- Thế điện cực chuẩn: E⁰_Cu²⁺/_Cu: +0,34(V).

II. Tính chất vật lí: Là kim loại màu đỏ, dẻo, dễ kéo sợi và tráng mỏng.Dẫn điện và nhiệt rất cao (chỉ kém hơn bạc). D = 8,98g/cm³; t⁰_nc= 1083⁰C

III. Hóa tính: Cu là KL kém hoạt động; có tính khử yếu.

1. Pứ với phi kim:

- Khi đốt nóng 2Cu + O₂ -> 2CuO (đồng II oxit)

- Cu td Với Cl₂, Br₂, S… ở nhiệt độ thường hoặc đun nóng.

PT: Cu + Cl₂-> CuCl₂ (đồng clorua) Cu + S -> CuS (đồng sunfua).

2. Tác dụng với axit:

a. Với HCl, H₂SO₄(l): Không phản ứng nhưng nếu có mặt O₂ của không khí thì Cu bị oh -> Cu²⁺(H 7.11)

PT: 2Cu + 4HCl + O₂ -> 2CuCl₂ + 2H₂O.

b. Với HNO₃, H₂SO₄ đặc nóng:

3. Tác dụng với dung dịch muối:

- Đồng khử được ion của những kim loại đứng sau nó trong dãy điện hóa ở trong dung dịch muối -> KL tự do

B. Một số hợp chất của đồng:

1. Đồng (II) Oxit: CuO là chất rắn, màu đen

Tính oxi hóa: TD:
Tính bazơ : CuO + 2HCl -> CuCl₂ + H₂O

2. Đồng (II) hiđroxit: Cu(OH)₂ Chất rắn, màu xanh

Tính bazơ: Phản ứng với axit -> M + H₂O TD: Cu(OH)₂ + 2HCl -> CuCl₂ + 2H₂0

Cu(OH)₂ dễ bị nhiệt phân:

3. Đồng II sunfat: CuS0₄ (khan) màu trắng, chất rắn. CuSO₄ hấp thụ nước tạo thành CuSO₄.5H₂O màu xanh -> dùng CuSO₄ khan dùng để phát hiện dấu vết của nước trong các chất lỏng.