Bài 32: Hiện tượng quang - phát quang
BÀI 32 HIỆN TƯỢNG QUAN VÀ PHÁT QUANG
I. Hiện tượng quang – phát quang
1. Khái niệm về sự phát quang
- Sự phát quang là sự hấp thụ ánh sáng có bước sóng này để phát ra ánh sáng có bước sóng khác.
- Đặc điểm: sự phát quang còn kéo dài một thời gian sau khi tắt ánh sáng kích thích.
2. Huỳnh quang và lân quang
- Sự phát quang của các chất lỏng và khí có đặc điểm là ánh sáng phát quang bị tắt rất nhanh sau khi tắt ánh sáng kích thích gọi là sự huỳnh quang.
- Sự phát quang của các chất rắn có đặc điểm là ánh sáng phát quang có thể kéo dài một thời gian sau khi tắt ánh sáng kích thích gọi là sự lân quang.
- Các chất rắn phát quang loại này gọi là các chất lân quang.
II. Đặc điểm của huỳnh quang
· Ánh sáng huỳnh quang có bước sóng dài hơn bước sóng của ánh sáng kích thích: λhq>λKT
· Giải thích bằng thuyết lượng tử: Mỗi nguyên tử hay phân tử của chất huỳnh quang hấp thụ hoàn toàn một phôtôn của ánh sáng kích thích có năng lượng h.fKTh.fKT để chuyển sang trạng thái kích thích. Khi ở trong trạng thái kích thích, nguyên tử hay phân tử có thể va chạm với các nguyên tử hay phân tử khác và mất đi một phần năng lượng. Khi trở về trạng thái bình thường nó sẽ phát ra một phôtôn h.fhqh.fhq có năng lượng nhỏ hơn:
\[{\varepsilon _{hq}} < {\varepsilon _{KT}} \Rightarrow h\frac{c}{{{\lambda _{hq}}}} < h\frac{c}{{{\lambda _{KT}}}} \Rightarrow {\lambda _{hq}} > {\lambda _{KT}}\]
· Ứng dụng của hiện tượng phát quang:
- Sử dụng trong các đèn ống để thắp sáng, trong các màn hình của dao động kí điện tử, tivi, máy tính.
- Sử dụng sơn phát quang quét trên các biển báo giao thông.