Bài 31: Virút gây bệnh-ứng dụng của virut trong thực tiễn

Bài 31: Virút gây bệnh-ứng dụng của virut trong thực tiễn

Bài 31: VIRÚT GÂY BỆNH-ỨNG DỤNG CỦA VIRUT TRONG THỰC TIỄN

I. Các virut kí sinh ở vi sinh vật, thực vật và côn trùng.

1. Virut kí sinh ở vi sinh vật (Phagơ)

- Có khoảng 3000 virus kí sinh ở hầu hết vi sinh vật nhân sơ (Vi khuẩn, xạ khuẩn), vi sinh vậtnhân thực (nấm men, nấm sợi)

- Xâm nhập trực tiếp và nhân lên theo 5 giai đoạn.

- Tác hại: Khi tế bào sinh tan, tế bào tiềm tan gây nên thiệt hại cho ngành công nghiệp vi sinh vật.

2. Virut kí sinh ở thực vật.

- Có khoảng 1000 loại virus gây bệnh cho thực vật.

- Chúng không có khả năng xâm nhập vào tế bào thực vật mà gây nhiễm nhờ côn trùng, truyền qua phấn hoa, hạt, qua các vết xây xát.  Lan qua cầu sinh chất nối giữa các tế bào.

- Làm lá đốm vàng, đốm nâu, sọc hay vằn; lá xoăn, héo, vàng rồi rụng; thân lùn hay còi cọc.

3. Virut kí sinh ở côn trùng.

- Xâm nhập qua đường tiêu hoá. Virus xâm nhập vào tế bào ruột giữa hoặc theo dịch bạch huyết lan ra khắp cơ thể.

- Gây bệnh cho côn trùng, hoặc dùng côn trùng làm ổ chứa rồi thông qua côn trùng gây bệnh cho động vật và người.

 

II. Ứng dụng của virus trong thực tiễn:

1. Trong sản xuất các chế phẩm sinh học: (VD như sản xuất interferon – IFN)

·        Cơ sở khoa học:

- Phagơ có chứa đoạn gen không quan trọng có thể cắt bỏ mà không ảnh đến quá trình nhân lên.

- Cắt bỏ gen của phagơ thay bằng gen mong muốn.

- Dùng phagơ làm vật chuyển gen.

·        Quy trình:

- Tách gen IFN ở người nhờ enzim.

- Gắn gen IFN vào ADN của phagơ tậo nên phagơ tái tổ hợp.

- Nhiễm phagơ tái tở hợp vào E. coli.

- Nuôi E. coli nhiễm phagơ tái tổ hợp trong nồi lên men để tổng hợp IFN

2. Trong nông nghiệp: thuốc trừ sâu từ virus

Tính ưu việt của thuốc trừ sâu từ virus:

+ Virus có tính đặc hiệu cao, không gây độc cho người, động vật và côn trùng có ích.

+ Dễ sản xuất, hiệu quả trừ sâu cao, giá thành hạ.