Bài 3: Khái niệm về Xà phòng và Chất giặt rửa tổng hợp

BÀI 3.     KHÁI NIỆM VỀ XÀ PHÒNG VÀ CHẤT TẨY RỬA TỔNG HỢP

I.          Xà phòng

1.         Khái niệm

“Xà phòng thường dùng là hỗn hợp muối natri hoặc muối kali của axit béo, có thêm một số chất phụ gia”

            ▪ muối Na của axit panmitic hoặc axit stearic (thành phần chính)

2.         Phương pháp sản xuất

-           Đun chất béo với dung dịch kiềm trong các thùng kín, ở t^oC cao → xà phòng

            (R-COO)₃C₃H₅  + 3NaOH 3R-COONa + C₃H₅(OH)₃

-           Ngày nay, xà phòng còn được sx theo sơ đồ sau:

Ankan   →         axit cacboxylic  →     muối Na của axit cacboxylic

II.        Chất giặt rửa tổng hợp

1.         Khái niệm

“Chất giặt rửa tổng hợp là những chất không phải là muối Na của axit cacboxylic nhưng có tính năng giặt rửa như xà phòng”

hoặc:“Chất giặt rửa tổng hợp là những chất khi dùng cùng với nước thì có tác dụng làm sạch các chất bẩn bám trên các vật rắn mà không gây ra các phản ứng hoá học với các chất đó”

2.         Phương pháp sản xuất

-           Sản xuất từ dầu mỏ, theo sơ đồ sau:

            Dầu mỏ    → axit đođexylbenzensunfonic → natri đođexylbenzensunfonat

-           Chất giặt rửa tổng hợp có ưu điểm: dùng được cho nước cứng, vì chúng ít bị kết tủa bởi ion Ca²⁺

-           Xà phòng có nhược điểm: khi dùng với nước cứng làm giảm tác dụng giặt rửa và ảnh hưởng đến vải sợi

III. Tác dụng tẩy rửa của xà phòng và chất giặt rửa tổng hợp

Muối Na trong xà phòng hay trong chất giặt rửa tổng hợp làm giảm sức căng bề mặt của các chất bẩn bám trên vải, da,..