Bài 13: Đại cương về polime
BÀI 13: POLIME
I-Khái niệm – Phân loại – Danh pháp:
Trong đó: n là hệ số polime hóa hay độ polime hóa
Các phân tử CH2=CH2 , H2N-[CH2]5-COOH gọi là monome.
2. Phân loại:
a- Theo nguồn gốc:
* polime tổng hợp: thí dụ polietilen (PE)
* polime thiên nhiên: tinh bột, xenluloz
* polime nhân tạo ( bán tổng hợp): tơ visco, tơ axetat.
b- Theo phương pháp tổng hợp:
* polime trùng hợp: polipropilen (PP) ( được tổng hợp bằng pp trùng hợp)
* polime trùng ngưng: nilon-6,6 ( được tổng hợp bằng pp trùng ngưng)
c- Theo cấu trúc:
* mạch không nhánh: amilozơ
* mạch phân nhánh: amilopectin, glicogen..
* mạch không gian: cao su lưu hóa, nhựa bakelit.
3. Danh pháp : tên polime = poli + tên monome
= poli + ( tên monome gồm 2 cụm từ )
Ø Hầu hết là chất rắn, không bay hơi, không có nhiệt độ nóng chảy xác định.
Ø Khi nóng chảy, đa số cho ra chất lỏng nhớt để nguội sẽ rắn lại gọi là chất nhiệt dẻo. Một số khi đun, không nóng chảy mà bị phân hủy gọi là chất nhiệt rắn
Ø Đa số không tan trong dung môi thông thường, một số tan trong dung môi thích hợp cho dung dịch nhớt TD cao su tan trong benzen, toluen...
Ø Nhiều polime có tính dẻo ( poli etilen, polipropilen..), tính đàn hồi ( cao su, poliisopren, polibutadien..), một số kéo sợi dai, bền ( xenluloz, nilon-6...), có polime trong suốt mà không giòn ( poli(metyl metacrylat)), có tính cách điện, cách nhiệt ( PE, PVC), có tính bán dẫn ( polianilin, polithiophen)
III. Điều chế: Có 2 phương pháp:
1. Phản ứng trùng hợp:
a. khái niệm: Trùng hợp là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) giống nhau hay tương tự nhau thành phân tử lớn (polime). (không tách loại phân tử nhỏ)
2. Phản ứng trùng ngưng:
a. khái niệm: Trùng ngưng là quá trình kết hợp nhiều phân tử nhỏ (monome) thành phân tử lớn (polime) đồng thời giải phóng những phân tử nhỏ khác ( thí dụ H2O)
b. điều kiện: Phân tử monome phải có ít nhất 2 nhóm chức có khả năng phản ứng. Như : * 2 nhóm –NH2- ; * 2 nhóm –COOH ; * 2 nhóm –OH ;
