Bài 10: Amino axit
BÀI 10: AMINOAXIT
I. ĐỊNH NGHĨA – CẤU TẠO – DANH PHÁP:
1. Định nghĩa: Amino axit là những hợp chất hữu cơ tạp chức, trong phân tử chứa đồng thời nhóm amino (-NH2) và nhóm cacboxyl (-COOH).
Công thức tổng quát: (NH2)x – R – (COOH)y
2. Cấu tạo phân tử: Vì nhóm – COOH có tính axit, nhóm – NH2 có tính baz ở trạng thái kết tinh amino axit tồn tại dạng ion lưỡng cực . Trong dung dịch, dạng ion lưỡng cực chuyển một phần nhỏ thành dạng phân tử.
II. TÍNH CHẤT VẬT LÝ:
- Chất rắn dạng tinh thể không màu, vị hơi ngọt.
- Nhiệt độ nóng chảy cao (220 – 300oC), dễ tan trong nước vì chúng tốn tại ở dạng ion lưỡng cực.
III. TÍNH CHẤT HÓA HỌC:
1. Tính chất axit-baz:
a- Với quỳ tím : (NH2)x – R – (COOH)y
Khi x=y ta có amino axit trung tính, quỳ tím không đổi màu
Khi x>y ta có amino axit có tính bazơ, quỳ tím hóa xanh
Khi x<y ta có amino axit có tính axit, quỳ tím hóa đỏ
IV. ỨNG DỤNG:
* α-aminoaxit là cơ sở kiến tạo các loại protein của cơ thể sống.
* muối mononatri của axit glutamic dùng làm mì chính. Axit glutamic làm thuốc hổ trợ thần kinh.
* Axit 6-aminohexanoic và axit7-aminoheptanoic là nguyên liệu sản xuất nilon-6, nilon-7